Referat skupi się na analizie współpracy międzynarodowej i międzypartyjnej w ramach różnych grup ideologicznych na przestrzeni ostatnich trzech dekad, pokazując ich dynamikę i zmieniające się cele. Współpraca partii politycznych na arenie międzynarodowej i ich nieformalne koalicje nie są zjawiskiem nowym. Aktorzy partyjni i ich wpływ na politykę krajową, transformację ustrojową, wychodzą poza ramy stricte partyjne i mają przełożenie na poziom systemu politycznego. Mimo iż socjalizacja partii politycznych na arenie międzynarodowej przyczyniła się do wzmocnienia procesów demokratyzacji i integracji europejskiej w latach 90, to jest ona także odpowiedzialna za odwrócenie tych procesów w ciągu ostatniej dekady. Partie polityczne współpracując w ramach swoich grup ideologicznych, stają się istotnymi dyplomatycznymi graczami z liderami partyjnymi i ich ideologią jako nowym wyznacznikiem w polityce krajowej i europejskiej.  

W historii niepodległej Słowacji partia Smer-SD (pol. Kierunek - Socjaldemokracja) była jedynym ugrupowaniem, które zbudowało samodzielny rząd bez konieczności zawierania politycznych sojuszy. Partia ta jest jednym z kluczowych aktorów słowackiej sceny partyjnej po 2002 roku, kiedy to po raz pierwszy wprowadziła swoich przedstawicieli do Rady Narodowej.

W oparciu o prace Roberta Ladrecha i Petera Maira autor przybliży ewolucję profilu ideowego Smeru-SD na przestrzeni lat, starając się znaleźć odpowiedź na pytanie czy ugrupowanie Roberta Fica uległo procesowi europeizacji. Jednoczesnej weryfikacji zostaną poddane przyczyny popularności tej partii wśród Słowaków, a także jej relewancja w grupie europejskich partii socjaldemokratycznych, do których Smer nadal należy poprzez członkostwo w Partii Europejskich Socjalistów.

Celem wystąpienia jest także zderzenie akademickiej teorii związanej z funkcjonowaniem partii politycznych a praktyką działań partii na przykładzie Smeru. W tym celu zostanie zastosowana krytyczna analiza dyskursu w triadzie „dyskurs – poznanie –społeczeństwo”, którą zaproponował Teun van Dijk.

Upadek komunizmu w Jugosławii i zakwestionowanie dotychczasowej wiodącej roli partii komunistycznej nie sprawił, że funkcjonujące na terenach byłych republik SFRJ partie komunistyczne znikły z partyjnych scen, a nawet wręcz przeciwnie okazały się być dość trwałe (Bozóki, Ishiyama 2002), często kierując rządzącymi koalicjami bądź je współtworząc. Choć oczywiście przeszły wewnętrzne reformy, czy jak mawia Agh „musiały wynaleźć się na nowo” (Agh 2004), zmieniając się w partie socjalistyczne bądź socjaldemokratyczne. Ważniejszym sprawdzianem dla ich przetrwania okazały się późniejsze wyzwania wynikające z przebiegu samego procesu demokratycznej transformacji i sposobu przeprowadzenia wolnorynkowych reform (często w sposób nieliczący się z ich kosztami społecznymi czy ochroną środowiska), globalny kryzys finansowy, kryzys migracyjny oraz kryzysy Unii Europejskiej, które spowolniły, a w niektórych przypadkach wręcz wstrzymały, przebieg integracji europejskiej państw regionu. Partie lewicowe nie tylko nie potrafiły znaleźć recept na przezwyciężenie ich skutków, ale też często prowadziły bądź wspierały neoliberalne reformy, nie potrafiły też należycie upomnieć się o grupy najbardziej tracące na procesie neoliberalnej globalizacji, tracąc powoli członków i wyborców.

W odpowiedzi na brak adekwatnych rozwiązań dla tych wyzwań, w państwach postjugosłowiańskich z jednej strony doszło do licznych rozłamów w partiach lewicowych i tworzenia „nowych” ugrupowań, czy jak je określali miejscowi politycy: „nowych partii starych kadr” (chorwaccy laburzyści czy ORaH, czarnogórska SD). Z drugiej zaś zaczęły powstawać całkowicie nowe formacje, zwykle wywodzące się z ruchów społecznych i tworzące tzw. partie-ruchy (Kitschelt 2006) czy też „nowe” partie-ruchy (Vittori 2022), jak Levica w Słowenii, platforma Možemo w Chorwacji czy koalicja Moramo w Serbii, które możemy zaliczyć do radykalnie zielonej lewicy lub też, z uwagi na ich pewną innowacyjność organizacyjną i programową, do ugrupowań progresywnej lewicy (della Porta 2020). Choć w czasie tej fali „lewicowej odnowy”, pojawiły się też nieliczne partie tzw. fałszywej lewicy, jak macedońska Levica.

Celem referatu jest analiza genezy ugrupowań zaliczanych do nowej progresywnej lewicy, ich oferty programowej odróżniającej je od partii tzw. starej lewicy oraz wskazanie pewnych innowacyjnych cech organizacyjnych.

Przedmiotem referatu jest struktura organizacyjna polskich partii politycznych ze szczególnym uwzględnieniem pozycji, kompetencji i znaczenia przywództwa partyjnego (na szczeblu centralnym). Stanowi on próbę zoperacjonalizowania modeli organizacyjnych partii politycznych w Polsce oraz konsekwencji ich stosowania.

Jednym z obiecujących zastosowań uczenia maszynowego opartego na dużych zbiorach danych jest ustalanie wartości parametrów ukrytych występujących w modelach teoretycznych. Dla przykładu, w popularnych przestrzennych modelach wyborów (zob. np. Enelow i Hinich, 1984) jednym z takich parametrów są pozycje partii w przestrzeni preferencji. Z wykorzystaniem metod redukcji wymiarowości, jak np. skalowanie wielowymiarowe, można odtworzyć te pozycje z macierzy odległości między partiami. Odległości te można jednak liczyć na różne sposoby (zarówno całkowicie zalgorytmizowane, jak i wymagające zaangażowania czynnika ludzkiego) i w oparciu o bardzo zróżnicowane zbiory danych (głosowania i debaty parlamentarne, programy, przepływy personalne, przepływy elektoratu, oceny eksperckie). W referacie zbadamy, jak różne miary podobieństwa partii (zarówno oparte o klasyczne metryki, jak i wielkości niebędące metrykami, np. wskaźniki dywergencji) korelują ze sobą - na przykładzie danych polskich i wybranych danych zagranicznych. Na bazie uzyskanych wyników zaproponujemy metodę agregacji wymienionych wskaźników i porównamy wyznaczone na jej podstawie pozycje partii w przestrzeni dwuwymiarowej ze zbiorem danych Chapel Hill Expert Survey, odzwierciedlającym oceny eksperckie i często wykorzystywanym w badaniach nad systemami partyjnymi.