2022-09-23 09:00 - 10:30

  WPAiE: 202 D

Polityka historyczna w stosunkach międzynarodowych. Teoria i praktyka - cz. 1

Moderator/rzy:

profil photo: Krzysztof Wasilewski

dr hab. Krzysztof Wasilewski, prof. PK
Politechnika Koszalińska

Krzysztof Wasilewski - kierownik Katedry Studiów Regionalnych i Europejskich na Wydziale Humanistycznym Politechniki Koszalińskiej; prorektor ds. kształcenia Politechniki Koszalińskiej; zainteresowania badawcze: polityka historyczna, dyskursy medialne, paradyplomacja samorządów; stypendysta m.in. Central European Univeristy, John F. Kennedy Institute for North American Studies, Cambridge University, University of Michigan - Ann Arbor, Narodowego Centrum Nauki.

Panel otwarty

Polityka historyczna przestała być domeną polityki wewnętrznej państwa. W ślad za rosnącą rolą w polityce zagranicznej kwestii, takich jak tożsamość i kultura, historia, a w zasadzie jej interpretacja, często staje się przedmiotem międzynarodowych sporów i dyskusji. Dotyczy to zarówno poziomu państw narodowych, jak i samorządów oraz innych podmiotów stosunków międzynarodowych. Panel będzie miał na celu zbadanie międzynarodowego wymiaru polityki historycznej w aspekcie teoretycznym i praktycznym. Sugerowane tematy: teoretyczne aspekty międzynarodowej polityki historycznej (np. konstruktywizm), metody analizy polityki historycznej, samorządy jako podmioty międzynarodowej polityki historycznej, narzędzia polityki historycznej, w tym rola mediów internetowych, wybrane studia przypadków.

Referaty:

profil photo: Wojciech Nowiak

dr hab. Wojciech Nowiak, prof. UAM
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Państwa nordyckie - polityka historyczna w północnym wydaniu

opis

Fenomen nordycki zadziwia świat w rżnych jego wymiarach - społecznym, politycznym, ekonomicznym. Warto przeanalizowac go z perspektywy historycznej. Pytaniem zasadniczym jest wpływ historii na politykę regionalną oraz współpracę międzynarodową.

dr Anna Jagiełło Szostak
Uniwersytet Wrocławski

Polityka pamięci i tożsamość Serbii wobec konfliktów z lat 90 w świetle bezpieczeństwa ontologicznego.

opis

Celem wystąpienia jest analiza polityki pamięci w Serbii realizowanej po 2012 r., czyli po dojściu do władzy Serbskiej Partii Postępowej, i skupiającej się na interpretacji wydarzeń związanych z konfliktem po rozpadzie Jugosławii. W odniesieniu do konfliktu z lat 90 pomijane są lub negowane kwestie trudnej współpracy bilateralnej z Kosowem, Bośnią i Hercegowiną i Chorwacją. Przemiany jakie miały miejsce w Serbii po upadku ery Milosevicia oraz zmiany elit politycznych odgrywają istotną rolą w konstruowaniu narracji dotyczącej polityki pamięci zorientowanej na komponent narodowy. Retoryce narodowej oraz akcentowaniu tożsamości sprzyjał wybór kolejnych prezydentów: Tomislava Nikolicia i Aleksander Vučicia.  

 

Ramy teoretyczne odnoszą się do bezpieczeństwa ontologicznego państwa (B.J. Steele, 2008) istotnego z punktu widzenia wykorzystania pamięci historycznej dla konstruowania wewnętrznej i zewnętrznej tożsamości państwa. W analizowanym przykładzie liderzy polityczni w Serbii posługują się pamięcią historyczną do budowy odrębnych tożsamości, upamiętniania wybranych wydarzeń oraz prowadzenia selektywnych narracji.

dr hab. Joanna Sondel-Cedarmas, prof. UJ
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Dziedzictwo faszystowskiego kolonializmu we włoskiej polityce historycznej oraz relacjach z Etiopią. Kontrowersje wokół restytucji Obelisku z Aksum.

opis

Niezależnie od badań historycznych (prowadzonych począwszy od lat 70-tych XX w. przez m.in. takich historyków jak A. Del  Bocca, G. Rochat, E. Serra, E. Santarelli), włoska polityka historyczna w odniesieniu do dziedzictwa faszystowskiego kolonializmu aż do końca lat 80-tych opierała się na wizji „dobrotliwej” okupacji włoskiej w Afryce. Mit „Italiani brava gente”, połączony z ideą misji cywilizacyjnej włoskiego faszyzmu w stosunku do ludności tubylczej w Abisynii, Libii i Erytrei, był głównie wynikiem polityki forsowanej począwszy od 1945 r. przez środowiska neofaszystowskie, skrajnie prawicowe i konserwatywne. Utrata przez Włochy kolonii w wyniku postanowień Traktatu w Paryżu w 1947 r., jako konsekwencja przegranej II wojny światowej, paradoksalnie umożliwiła im nierozliczenie się ze zbrodniami faszystowskiego kolonializmu, a zarazem utrzymania w społeczeństwie „zniekształconej pamięci” tego okresu.  Wspomniana polityka historyczna w odniesieniu do dziedzictwa kolonializmu miała jednak swoje konsekwencje na poziomie polityczno-dyplomatycznym, między innymi w stosunkach z Etiopią. Niezależnie od postanowień art. 45 traktatu pokojowego z 10 lutego 1947 r. Włochy nie zgodziły się o przekazanie zbrodniarzy wojennych, w tym marszałków Pietra Badoglia oraz Rodolfa Grazianiego, o których wystąpił oficjalnie rząd etiopski.  Nie zdecydowały się także oddać w przewidzianym terminie zrabowanych po 3 października 1935 r. dóbr kultury. Dopiero w okresie II Republiki nastąpiła zmiana włoskiej polityki historycznej w odniesieniu do oceny okresu kolonialnego, której towarzyszyła próba publicznego potępienia faszystowskiej polityki kolonialnej. Przykładem polityki nowego otwarcia w relacjach z Etiopią była między innymi kwestia restytucji obelisku z Aksum, zwróconego ostatecznie przez Włochy w 2005 r. Celem wystąpienia będzie próba analizy relacji Włoch z Etiopią począwszy od 1994 r. na tle włoskiej polityki historycznej w odniesieniu do dziedzictwa faszystowskiego kolonializmu.