Celem referatu będzie przedstawienie koncepcji i ewolucji  ładu międzynarodowego po zakończeniu zimnej wojny w ujęciu  podmiotowym, strukturalnym i funkcjonalnym. Autor chciał zwrócić szczególną uwagę na dwie główne koncepcje generujące ład międzynarodowy: 1) działania wielkich mocarstw starających się narzucić społeczności międzynarodowej klasyczną państwowocentryczną wizję porządku międzynarodowego oraz 2) koncepcje nowego ładu międzynarodowego podejmowane przez aktorów pozapaństwowych. 

„Zmiana” jest cechą ewolucji i rozwoju ludzkości. W szybko zmieniającym się świecie państwa nie mogą skutecznie realizować swoich funkcji bez dostosowania się do zmian zachodzących w środowisku międzynarodowym. Zmiana funkcjonowania państwa polega na zmianie obok struktury, technologii i procesów przede wszystkim dotychczasowego modelu rozwoju społeczeństw w celu uzyskania zarówno przewagi konkurencyjnej, jak i możliwości rozwoju przyszłych pokoleń.

Odkąd w 1987 r.  pojawiła się koncepcja rozwoju samopodtrzymującego (RS) (sustainable development ang.) jako propozycja zorganizowania rozwoju ludzkości tak, aby nie cierpiało środowisko naturalne, mamy do czynienia z „procesem budowy”, który wymaga przeprowadzenia zmian jakościowych dotychczasowych modelów rozwoju. Wprowadzenie koncepcji RS na poziom stosunków międzynarodowych, podczas Światowego Szczytu Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 r., oznacza nie tylko powszechną jej akceptację niemal przez wszystkie państwa świata, lecz przede wszystkim moment w którym wyznacza ona drogowskaz dla sposobów jej wdrażania. Dzisiaj w obliczu pandemii COVID 19 oraz wojny w Ukrainie trudno już sądzić, że wdrażanie jakiejkolwiek tzw. słabej odmiany samopodtrzymywalności doprowadzi do powstrzymania negatywnych i silnie destrukcyjnych trendów rozwoju ludzkości  potwierdzonych w ostatnich raportach IPCC.

Celem niniejszego wystąpienia jest analiza zmiany i jej uchwycenie w wybranych ujęciach teoretycznych koncepcji RS, reprezentujących „silną samopodtrzymywalność”.

Zmiana jest trwałą cechą życia społecznego, ze stosunkami międzynarodowymi włącznie. Mimo to w nauce o stosunkach międzynarodowych nie ma teorii zmiany i nie ma jednoznacznego rozumienia zmiany jako kategorii.  Celem referatu jest identyfikacja stanu badań na temat zmiany z koncentracją na uchwyceniu wieloznaczności tej kategorii dotyczącej różnorodności myślenia o: 1)  formie zmiany; 2) przyczynach zmiany; 3) przedmiocie zmiany; 4) "znacznikach" zmiany i punktach zwrotnych.

Początek drugiej dekady XXI wieku to okres rewolucji polityczno-społecznych, które objęły większość państw regionu Bliskiego Wschodu. Ich rozwój w części państw m.in. w Syrii, Egipcie, Bahrajnie skutkował rozwojem organizacji terrorystycznych, aktywnością "graczy" zewnętrznych, a także zmianą porządku geopolitycznego w regionie. Celem poznawczym wystąpienia jest analiza zmiany przestrzeni geostrategicznej na Bliskim Wschodzie w drugiej dekadzie XXI wieku z uwzględnieniem jej:

• uwarunkowań na trzech poziomach: wewnątrzpaństowym, regionalnym i systemu międzynarodowego
• istoty w kontekście powstania nowych bloków geopolitycznych i wykreowania liderów regionalnych oraz toczonej proxy war z udziałem Stanów Zjednoczonych (Zachodu) i Federacji Rosyjskiej
• skutków na trzech poziomach: wewnątrzpaństwowym, regionalnym i systemu międzynarodowego.

W analizie wskazane zostaną relacje między ontologią i epistemologią, przy założeniu, że ontologia warunkuje epistemologię. 

Głównym celem poznawczym badań prezentowanego wystąpienia będzie analiza, zgodnie z wybranymi założeniami teoretycznymi i metodologicznymi, głównych wyzwań międzynarodowego bezpieczeństwa energetycznego we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Będzie to możliwe dzięki kompleksowej analizie w wymiarze eksplanacyjnym i predyktywnym.

W opracowaniu weryfikacji poddano hipotezę badawczą, mówiącą, iż ewolucja bezpieczeństwa energetycznego i perspektywa jego rozwoju, wynika w dużej mierze z relacji na globalnym rynku energetycznym. Analizy problematyki bezpieczeństwa energetycznego uwzględniają bowiem długookresowe trendy rozwojowe, jak również wydarzenia nieprzewidywalne związane z funkcjonowaniem infrastruktury i technologii energetycznej. Tym samym zyskują na znaczeniu zjawiska niespodziewane, nagłe, wynikające z dynamiki środowiska międzynarodowego. W tym kontekście, zarówno konsekwencje pandemii COVID19, jak również wojna Rosji w Ukrainie stanowią momenty przełomowe w analizie ewolucji rozumienia bezpieczeństwa energetycznego we współczesnym świecie.