Problematyka równości płci i niedyskryminacji została wyodrębniona jako jedno z zagadnień do dyskusji w ramach "Konferencji w sprawie przyszłości Europy" (poddziedzina 1.1 i 1.2 w ramach Dziedziny 1 w Panelu 2 "Demokracja europejska/wartości i prawa, praworządność i bezpieczeństwo"). Referat będzie dotyczyć zgłoszonych i przyjętych przez Konferencję propozycji zmian w zakresie polityki równościowej i antydyskryminacyjnej UE. Zostanie podjęta próba odpowiedzi na pytanie, na czym polegają proponowane zmiany w zakresie celów, postrzegania problemu do rozwiązania, instrumentów oraz stanowiących ich podstawę przekonań światopoglądowych. Czy proponowane zmiany mają charakter ewolucyjny czy są radykalne? Czy oznaczają ciągłość czy zerwanie z dotychczasowym kierunkiem? Przedmiotem refleksji będą też możliwe konsekwencje (dla ustawodawstwa, społeczeństwa itd.) zgłoszonych w trakcie Konferencji postulatów w zakresie równości i niedyskryminacji.

Głównym celem wystąpienia jest analiza propozycji uczestników Konferencji w sprawie przyszłości Europy na temat zmian polityki rozszerzenia Unii Europejskiej. Szczególną uwagę poświęcono propozycjom zmian w kontekście pełnowymiarowej agresji Rosji przeciwko Ukrainie. W związku z powyższym, kwestia ukraińska jest analizowana jako czynnik wpływający na zmianę pozycji głównych politycznych aktorów europejskich (indywidualnych i zbiorowych) wobec roli UE jako siły strukturalnej w regionie Partnerstwa Wschodniego. Ponadto nacisk jest położony na główne kwestie wpływające na skuteczność procesów demokratyzacji w Ukrainie po wyborach parlamentarnych i prezydenckich 2019 roku. Kolejnym zadaniem jest ocena proponowanych działań w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy w kontekście przyszłości procesów europeizacji w Ukrainie oraz przedstawienia możliwych kierunków współpracy UE z Ukrainą w okresie post wojennym.  

Celem wystąpienia jest dokonanie oceny wyników Konferencji w sprawie przyszłości Europy w zakresie prawdopodobieństwa realizacji zaproponowanej przez nią reformy ustrojowej Unii Europejskiej. Dokładnej analizie poddane zostaną zalecenia przedstawione przez panel II („Demokracja europejska / Wartości i prawa, praworządność, bezpieczeństwo)” oraz końcowe dokumenty Konferencji. Ustalenia te będą skonfrontowane z trzema radykalnymi wizjami rozwoju UE: federalizacyjną, neomiędzyrządową oraz dyferencjacyjną. Zasadniczą tezą wystąpienia jest pogląd, według którego: (1) rozwój Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej jest zawsze efektem powolnych i ewolucyjnych reform; (2) UE jest dziś rządzona na podstawie relatywnie trwałego liberalno-międzyrządowego „europejskiego porozumienia konstytucyjnego” (Moravcsik), które posiada także cechy tzw. nowej międzyrządowości (Hodson, Bickerton, Puetter) polegające na pogłębianiu integracji bez odwoływania się do rozwiązań federalistycznych rozumianych jako przekazywanie istotnych uprawnień instytucjom ponadnarodowym. Na tej podstawie zaprezentować można dwie hipotezy, w których zmienną niezależną jest założenie efektywności wyników Konferencji w sprawie przyszłości Europy: H1 – jeśli prace prowadzone w ramach Konferencji mają znaleźć wyraźne przełożenie na reformy ustrojowe Unii, to Konferencja nie powinna postulować radykalnego odejścia od aktualnego „europejskiego porozumienia konstytucyjnego”; H2 – jeśli prace prowadzone w ramach Konferencji mają znaleźć wyraźne przełożenie na reformy ustrojowe Unii, to Konferencja nie powinna postulować reform jednoznacznie preferujących którąkolwiek ze wskazanych wyżej radykalnych wizji rozwoju integracji.

Multilateralizm leży u podstaw tożsamości Unii Europejskiej i jej zaangażowania międzynarodowego. Zarówno Europejska strategia bezpieczeństwa, jak i Globalna strategia UE podkreśliły znaczenie globalnego porządku opartego na multilateralizmie, którego podstawą są zasady ONZ. Promocja takiego podejścia stała się częścią składową celów strategicznych UE. Dla jego realizacji UE stworzyła szerokie instrumentarium narzędzi politycznych, dyplomatycznych i finansowych, mających na celu wspieranie pokoju i bezpieczeństwa na świecie, obrony praw człowieka i zasad prawa międzynarodowego oraz propagowania wielostronnych rozwiązań globalnych problemów. Jednak pomimo powszechnego uznania osiągnięć wielostronnych w budowie porządku międzynarodowego, to podejście stało się przedmiotem ostrej krytyki. Niektóre z przyczyn tego kryzysu są związane z reorientacją polityki kluczowych aktorów na scenie globalnej, ekspansywnym charakterem instytucji wielostronnych, powiększającej się przepaści między społeczeństwem obywatelskim a instytucjami międzynarodowymi, brakiem wiary w europejskie marzenie o efektywnej współpracy. W prezentacji nakreślona zostanie proaktywna rola UE w ochronę podejścia multilateralnego jako naczelnej zasady stosunków zewnętrznych UE w kontekście jej przekształceń w okresie pandemii COVID-19 i po agresji rosyjskiej na Ukrainę.  Uwaga skupiona zostanie na odpowiedzi na pytania: Co w praktyce oznacza zaangażowanie Unii w duchu multilateralizmu? Jak silne i czym zdeterminowane jest zaangażowanie Unii na rzecz ochrony tego podejścia? W jakim stopniu na „skuteczność” działań UE wpływa coraz aktywniejsza obecność innych ważnych graczy na scenie międzynarodowej? Czym jest "skuteczny multilateralizm"? Czy jest to już koncepcja polityczna, która nabiera nowego znaczenia? Czy przyszła UE będzie powinna zmienić stosowane podejście multilateralne? W rozważaniach zastosowanie znajdą założenia historycznego i racjonalnego instytucjonalizmu.