2022-09-23 11:00 - 13:00
IFA: 212
Małe demokracje alpejskie - analiza aktualnych wyzwań w polityce wewnętrznej i zagranicznej
Moderator/rzy:
dr hab. Justyna Miecznikowska
Uniwersytet Warszawski
Członek założyciel Polskiego Towarzystwa Studiów Europejskich, członek Towarzystwa Polsko-Austriackiego. Autorka licznych publikacji i artykułów dot. systemu partyjnego Austrii oraz polityki europejskiej Austrii, w tym m.in. monografii pt. "Europeizacja partii i systemu partyjnego Austrii". Zainteresowania badawcze dotyczą systemu partyjnego Austrii, Niemiec, prawicowego populizmu, eurosceptycyzmu, polityk unijnych i ich wdrażania w państwach członkowskich ( w tym WPR)
Panel otwarty
Celem panelu jest analiza aktualnych wyzwań w polityce wewnętrznej i zagranicznej małych państw niemieckojęzycznych regionu alpejskiego (Austrii i Szwajcarii) oraz ocena zróżnicowanych podejść do współczesnych problemów.
Oba państwa zmagają się ze spadkiem zaufania do polityki i polityków, a także z malejącą frekwencją wyborczą i równoczesnym wzrostem znaczenia ugrupowań populistycznych o wyraźnie antyimigracyjnym oraz eurosceptycznym profilu. W polityce wewnętrznej obu państw kluczową rolę odgrywa polityka na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Zarówno Austria jak i Szwajcaria aspirują do tego, aby pozostać światowym liderem w obszarze polityki ochrony środowiska i nowych technologii. Wzrasta równocześnie poparcie dla partii zielonych, które sukcesywnie wzmacniają swoją reprezentację we władzy przedstawicielskiej lub uczestniczą w koalicji rządzącej, stopniowo zachodzące zmiany widoczne są w systemie partyjnym.
Istotnym zagadnieniem jest aktualna rola neutralności w polityce zagranicznej Austrii i Szwajcarii. Rozważania będą także dotyczyć przyszłości relacji Szwajcaria - UE oraz aktualnych priorytetów w polityce europejskiej Austrii, w tym stanowiska wobec planowanej reformy instytucjonalnej oraz zmian zachodzących w politykach unijnych. Warte analizy porównawczej są relacje bilateralne państw z Rosja, Chinami i USA.
Referaty:
dr Agnieszka Anna Nitszke
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Austriackie propozycje reformy ustrojowej Unii Europejskiej
opis
Austria, choć jej potencjał demograficzny klasyfikuje ją w gronie państw mniejszych średnich Unii Europejskiej, to dzięki bardzo aktywnej dyplomacji, odgrywa znaczącą rolę w procesach decyzyjnych na forum unijnym. Jest to możliwe dzięki wielowektorowej polityce zagranicznej, co pozwala szukać sojuszników w bardzo zróżnicowanym gronie państw. Austriacki pragmatyzm pozwala osiągać państwu strategiczne cele, bądź w sposób pozytywny – szukając poparcia dla swoich propozycji, lub negatywny, gdy budowane są koalicje przeciwników niewygodnych dla Austrii rozwiązań. Celem wystąpienia jest pokazanie strategii negocjacyjnych Austrii w debatach o reformach ustrojowych UE.
dr hab. Adam Romejko, prof. UG
Uniwersytet Gdański
„Wiedeńscy przyjaciele Putina”. O najnowszych relacjach austriacko-rosyjskich
opis
Z powojennymi dziejami Austrii wiąże się kreowanie mitu, w którym ważną rolę odgrywał ZSRR, jako wyzwoliciel „pierwszej ofiary” agresywnej polityki Hitlera. Do dzisiaj austriaccy politycy starają się o utrzymywanie dobrych relacji z Rosją – na polu politycznym, gospodarczym oraz w ramach prywatnych kontaktów. Potwierdzeniem tej ostatniej opinii jest obecność w 2018 r. Władimira Putina na weselu Karin Kneissl (1965-), ówczesnej minister spraw zagranicznych, od którego otrzymała w prezencie kolczyki warte kilkadziesiąt tysięcy euro. Przy okazji agresji Rosji na Ukrainę ujawniło się mocne uzależnienie gospodarcze Austrii od Rosji. To tam kupowanych jest m.in. 80% gazu ziemnego zużywanego nad Dunajem. Obecnie nie ma alternatywnych kierunków pozyskiwania gazu.
dr Stanisław Czesław Kozłowski
Uniwersytet SWPS
Szwajcaria – Chiny: aktualny stan, specyfika i perspektywy rozwoju stosunków bilateralnych
opis
Konfederacja Szwajcarska i Chińska Republika Ludowa utrzymują stosunki dwustronne od 1950 r., a w ostatnich latach widoczna była ich intensyfikacja, co znalazło odzwierciedlenie m.in. w regularności wizyt na wysokim szczeblu obu stron.
W 2007 roku oba kraje podpisały protokół mający na celu zintensyfikowanie dialogu politycznego na wysokim szczeblu oraz pogłębienie wszystkich aspektów stosunków dwustronnych. Oprócz regularnych oficjalnych kontaktów między Pekinem a Bernem realizowana jest współpraca zdecentralizowana, tj. przy udziale szwajcarskich kantonów i gmin oraz prowincji w Chinach.
Szczególnie dobrze rozwijała się w ostatnim okresie współpraca gospodarcza i handlowa, co odzwierciedla podpisana w 2013 r., po dwu latach negocjacji umowa o wolnym handlu (SCFTA). Podczas wizyty w Chinach w kwietniu 2016 r. prezydent Johann N. Schneider-Ammann zawarł z Chinami innowacyjne strategiczne partnerstwo. Ponadto w kwietniu 2018 roku oba kraje zainicjowały pierwszą rundę dialogu strategicznego.
Rozbudowana baza prawno – traktatowa, jak i osiągnięty wysoki poziom stosunków politycznych oraz współpracy gospodarczo-handlowej, kulturalnej, w tym na poziomie zdecentralizowanym tworzą dobre podstawy dalszego rozwoju wzajemnie korzystnych relacji we wszystkich obszarach współpracy zarówno w perspektywie krótko, jak i średniookresowej.
dr hab. Agnieszka Kisztelińska-Węgrzyńska
Uniwersytet Łódzki
Kaukaz w polityce zagranicznej współczesnej Austrii
opis
Współczesna Austria przeniosła część aktywności politycznych z terenów europejskich w kierunku państw Kaukazu. Na postawie dokumentów rządowych opublikowanych w ostatnich latach chciałabym oszacować fundusze przeznaczane na rozwój współpracy w tym regionie i scharakteryzować cele polityczne, jakie formułuje Austria wobec Azerbejdżanu, Armenii i Gruzji. Warto przy tym zwrócić uwagę zarówno na współpracę austriacko-rosyjską, jak i kwestię reakcji Wiednia na politykę turecką wobec wymienionych krajów. Poza metodą porównawczą zostanie wykorzystana także metoda historyczna. Przyjęta teza dotyczy wzmacniania pozycji Austrii, jako lidera państw małych i niezaangażowanych.
prof. dr hab. Dariusz Popławski
Uniwersytet Warszawski
Rola i znaczenie neutralności w polityce zagranicznej małych republik alpejskich po zimnej wojnie
opis
U progu lat 90. dokonano redefinicji neutralności, która została zredukowana do czynnika wojskowego. W praktyce oznaczało to odrzucenie zasad tzw.neutralnosci gospodarczej i otwierało możliwości w zakresie szerokiego właczenia Austrii i Szwajcarii w procesy integracji europejskiej.Zmieniono również podejscie do konfliktów zbrojnych poprzez uznanie pierwszeństwa "prawa ONZ" przed tradycyjnym prawem neutralności. Jedną z kluczowych konsekwencji tych posunięć była możliwośc udziałyu w sankcjach międzynarodowych. Pomimo wielu podobieństw dotyczących modelu neutralności obu państw wdrażanie nowej koncepcji określanej często jako bezaliansowoścć lub postneutralnośc napotykało na liczne bariery. Członkostwo Austrii w Unii Europejskiej stwarza w tym kontekście szczególne uwarunkowania.