W referacie podjęto próbę przedstawienia strategii rządowych walki z pandemią Covid-19 w Polsce, Czechach, Słowacji i Węgrzech.

Sformułowano nastepujące pytania badawcze: Czy występuje związek przyczyno-skutkowy pomiędzy rodzajem publikowanych danych o sytuacji pandemicznej w kraju a działaniami strategicznymi rządzących? Jaka jest zależność pomiędzy dotychczasowym kierunkiem prowadzonej polityki władz centralnych a obszarami, w których podjęto działania? Czy istnieje związek między strategią rządową walki z Covid-19 a nadużyciami i na czym on polega? 

Na potrzeby referetu sfromułowano hipotezę, że we wszytskich tych państwach przebieg pandemii był podobny, natomiast różnił się wprowadzanymi środkami zaradczymi. Opracowano także hipotezę pomocniczą, w której założono, że państwa Europy Środkowo-Wschodniej oprócz problemów związanych z pandemią COVID-19, które mają charakter uniwersalny, cechuje większa podatność na łamanie i obchodzenie obowiązującego prawa, spowodowana wewnętrzną sytuacją w kraju.

Zasadniczym celem wystąpienia jest zaprezentowanie wniosków płynących z badań dotyczących funkcjonowania państwa w czasie pandemii. Bezsprzecznie pandemia zmieniła model funkcjowania państwa i administracji publicznej. Od marca 2020 r. obserwujemy znaczący wzrost informatyzowania kolejnych obszarów funkcjonowania państwa, gospodarki i społeczeństwa. To z kolei przyczyniło się do powstania nowych wyzwań związanych m.in. z bezpieczeństwem, czy też wykluczeniem cyfrowym. Omówienie węzłowych wyzwań związanych z tym problemem będzie główną osią prowadzonych rozważań.

Celem wystąpienia będzie próba krytycznej analizy modeli walki z pandemią, jakie przyjęły współczesne państwa. Analiza ta ma być podstawą do dyskusji na temat roli współczesnego państwa w czasach kryzysu. 

Referat koncentruje się na problematyce prowadzenia polityki miejskiej (ang. urban policy) w czasie pandemii COVID-19. Celem analizy jest rekonstrukcja procesu zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej w warunkach bezprecedensowego kryzysu zdrowotnego, gospodarczego i społecznego wywołanego rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2. Dobór badanych przypadków - mowa o największych środkowoeuropejskich miastach (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry) - pozwala na uchwycenie modelu "reakcji" na pandemicze zagrożenie osadzonego na kontinuum pomiędzy podejściem "bottom-up" a podejściem "top-down". Co więcej, umożliwia sformułowanie odpowiedzi na nastepujace pytania badawcze: (1) w których obszarach polityki miejskiej udaje się skutecznie przeciwdziałać destrukcyjnym skutkom pandemii COVID-19?, a w których obszarach okazuje się być to niemożliwe?,(2) jakie działania miejskiej administracji samorządowej okazują się być skutecznym instrumentem przeciwdziałania destrukcyjnym skutkom pandemii COVID-19?, (3) czym rożni się model przeciwdziałania destrukcyjnym skutkom pandemii COVID-19 wdrażany w polskich miastach, od modelu wdrażanego w Czechach, Słowacji i Węgrzech? 

Referat prezentuje wyniki analizy porównawczej typów zarządzania sytuacją nadzwyczajną w odniesieniu do mobilności podczas dwóch epizodów pandemii Covid-19 w Polsce. Pierwszy epizod, przypadający na marzec 2020 r., charakteryzuje się stosunkowo niską liczbą zakażeń, ale jednocześnie restrykcyjnymi obostrzeniami znacznie ograniczającymi mobilność, podczas gdy drugi epizod, przypadający na listopad 2021 r., to dość łagodne obostrzenia przy stosunkowo wysokiej liczbie zakażeń. Celem analizy porównawczej jest wskazanie, jakie różnice uwarunkowań występowały podczas każdej z tych faz. Uwarunkowania rozumiane są w ramach koncepcji modeli odporności (resilience) (Bourbeau 2013) i składa się na nie całokształt kontekstu zarządzania sytuacją nadzwyczajną. Badanie posługuje się metodą krytycznej analizy dyskursu przedstawicieli polskich władz. Rezultatem badania jest wskazanie charakterystycznych cech składających się na model odporności stosowany przez polski rząd w każdym z wybranych epizodów i prowadzących do określonego typu zarządzania sytuacją nadzwyczajną (Adey 2016). Epizod pierwszy charakteryzował się modelem odporności jako odnowy (renewal) czyli przebudową polityk i zmianą działania, co prowadziło do zarządzania poprzez improwizację. Natomiast model odporności obecny podczas drugiego epizodu to wprowadzanie niewielkich zmian w dominującym typie działań (marginality), co wiązało się ze zmianą typu zarządzania w kierunku ignorowania zagrożenia. Kluczowe elementy dyskursu rządowego składające się na oba modele odporności to podkreślanie zagrożenia przy możliwości działań wyprzedzających oraz priorytet ratowania życia podczas I epizodu oraz dostępność szczepień przy oporze społecznym wobec restrykcji i priorytet ratowania gospodarki i niezakłóconego funkcjonowania społeczeństwa podczas II epizodu.