Badania młodych uczestników (w wieku 16-29 lat) prowadzimy od 2018 r. (Marsz w 2020 r. ze względu na lockdown nie był ankietowany). W ramach całego projektu (dane z lat 2018-2021) przeprowadzono ponad 150 częściowo ustrukturyzowanych wywiadów (50% kobiet, 50% mężczyzn). Zadawano cztery podstawowe pytania:

Dlaczego uczestniczysz w Marszu?

1.  Czym jest dla patriotyzm?
2.  Jak oceniasz działania polskich liderów?
3.  Jakie są najistotniejsze społeczne problemy współczesnej Polski?
4.  Jakie są najistotniejsze społeczne problemy współczesnej Polski?

Niniejszy raport zawiera wnioski z badań.

Kategoria pojęcia „prawica” pozbawiona jest dziś znaczącego waloru heurystycznego i klasyfikującego zjawiska społeczno-polityczne szczególnie wśród młodych ludzi. Dotychczas w Polsce rozpatrywana była przez pryzmat stosunku do antykomunizmu oraz tradycyjnych wartości i stosunku do zachodzących zmian. Wobec tego w przestrzeni społecznego dyskursu prawicy zauważano m.in. postawy: antykomunizmu charakteryzującego się niechęcią wobec komunizmu, skrajnie radykalne charakteryzujące się zestawem postaw zachowań o zdecydowanych i bezkompromisowych działaniach, a także neokonserwatywne reprezentujące indywidualną wolność, przywiązanie do wspólnoty oraz do podstawowych wartości. W obliczu nowych wyzwań i przemian społeczno-politycznych zasadne zdaje się pytanie o tożsamość polskiej prawicy po zrealizowaniu powyższych projektów w Polsce.

Celem wystąpienia jest ukazanie dylematów wokół pojęcia „prawica” ze strukturami i wartościami nowoczesności wśród uczestników świata młodej prawicy w Polsce obecnie.

Nadchodzi trzecia generacja prawicy w Polsce. Pytania badawcze dotyczą przede wszystkim, do czego odwołują się uczestnicy „nowej generacji” i co oznacza dla nich „prawicowość”. Poza tym wystąpienie ma na celu zbiorczą analizę prowadzoną pod kątem poszukiwania właściwego znaczenia pojęć „konserwatywny”, „radykał”, „antykomunista” wypływające wprost z empirycznych badań młodych uczestników życia społecznego prawicy w Polsce. Prezentowane wyniki opierają się na badaniach jakościowych wśród uczestników światów ideowych młodej lewicy i młodej prawicy w Polsce prowadzonych w latach 2018–2019, połączeniu wywiadów biograficzno-narracyjnych, analizy dyskursu oraz koncepcji ram interpretacyjnych. Analiza stanowi opis potwierdzający taki sposób myślenia obecny w dyskursie młodych  w stosunku do znaczenia obecnego w dyskursie publicznym dotychczas.

Słowa kluczowe: młodzi, prawica, antykomunizm, konserwatyści, nowoczesność

Referat prezentuje wyniki badań empirycznych przeprowadzonych na grupie bydgoskich maturzystów w dwóch okresach badawczych - lata 2018/2019 i rok 2022. Okres pandemii  Covid-19 dzieli te dwa okresy badawcze, pozostawiając istotne zmiany w zakresie prezentowanych opinii i postaw w obszarze polityki u młodych ludzi. Wyniki badań, zwłaszcza w perspektywie porównawczej, prowadzą do interesujących wniosków i zachęcają do dalszej eksploracji tej grupy społecznej. 

Badania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety, w którym respondenci odpowiadali na pytania dotyczące różnych form aktywności obywatelskiej, wiedzy na temat polskiego systemu politycznego, identyfikacji z wybranymi partiami politycznymi oraz oceny demokracji. Ponadto, badani przy pomocy skali Likerta, określali poziom zgodności z twierdzeniami na temat modelu rządzenia, stosunków międzynarodowych czy wartości narodowych, a także wskazywali poziom zainteresowania polityką oraz osoby, z którymi na ten temat rozmawiają. Celem badań było uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

• W jakim stopniu bydgoscy maturzyści interesują się polityką?
• Jakie są preferencje polityczne młodych bydgoszczan?
• Jak maturzyści z Bydgoszczy oceniają swoje zainteresowanie polityką oraz poszczególne cechy demokracji?
• Jakie są ich poglądy polityczne na osi lewica-prawica i sympatie wobec polskich partii politycznych?
• Jaki jest stan wiedzy młodzieży na temat polskiego systemu politycznego?

Badania nad internetową aktywnością polityczną budzą szczególne zainteresowanie ze względu na wszechobecność nowych technologii w codziennej rzeczywistości. Obecnie trudno wyobrazić sobie świat bez sieci internetowej. Nowe media, w tym portale społecznościowe, blogi czy strony www pełnią nie tylko funkcje rozrywkowe, ale także funkcje informacyjne czy edukacyjne. Internet coraz częściej dla młodych ludzi jest głównym źródłem informacji dotyczących najważniejszych wydarzeń w Polsce i na świecie, a także kwestii związanych ze sferą polityczną. Jak pokazują najnowsze wydarzenia, media społecznościowe stały się nieodłącznym elementem mobilizacji i partycypacji politycznej młodych ludzi, a także są fundamentalną częścią każdego protestu czy manifestacji ulicznej.

Wobec powyższych faktów, bez odpowiednich badań empirycznych, trudno jednoznacznie stwierdzić czy internetowa aktywność polityczna młodych dorosłych może być szansą dla wyższego poziomu partycypacji społeczeństwa w sferze politycznej, a także, w jakim kierunku ewoluuje. W związku z tym autorka przeprowadziła badania empiryczne na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Zastosowano metodę sondażu diagnostycznego przy użyciu techniki badań ankietowych z wykorzystaniem samodzielnie skonstruowanego kwestionariusza ankiety. Proces ten trwał od maja do października 2019 roku. Gromadzenie i analiza materiału empirycznego zostały podporządkowane poszukiwaniu odpowiedzi na pytania o to, jaki jest poziom internetowej aktywności politycznej wśród młodych dorosłych?, która z trzech proponowanych zmiennych (aktywność w mediach społecznościowych, slaktywizm i aktywność szerząca nienawiść w internecie) ma największy wpływ na internetową aktywność polityczną młodych dorosłych?, czy są to zachowania związane z internetową aktywnością w mediach społecznościowych, ze slaktywizmem czy z nienawiścią w internecie?

W 2021 roku przeżywaliśmy renesans zainteresowania młodym obywatelem: jego poglądami, światopoglądem, wartościami, jak również aktywnością w przestrzeni publicznej. Bezpośrednim impulsem, który uruchomił falę komentarzy politycznych okazał się raport z badań CBOS (luty 2021) z jego „spektakularną” tezą o historycznie najwyższym odsetku lewicowych autoidentyfikacji wśród najmłodszych (18-24 lata) respondentów. W praktyce ugruntowała ona powszechnie wyrażane przekonanie o młodzieżowym "skręcie w lewo", co badacza postaw politycznych młodych obywateli musiało szczególnie zastanawiać w kontekście głoszonego jeszcze kilka lat wcześniej - równie powszechnie - twierdzenia o młodzieżowym "skręcie w prawo".

We wspomnianym badaniu CBOS diagnozowano wyłącznie deklaracje (autoidentyfikacje) respondentów, pytając ich o to, z jaką grupą poglądów się utożsamiają: lewicowymi, prawicowymi czy centrowymi. Ten sposób pomiaru w zasadzie pozbawia nas szansy na ustalenie, jak respondenci faktycznie rozumieją kategorie: lewica czy prawica, a tym bardziej uniemożliwia zidentyfikowanie ich faktycznych poglądów w różnych sferach. Nie dowiadujemy się również najważniejszego: w jakim stopniu deklaracje na skali L/P są spójne z faktycznymi poglądami młodych Polaków w kluczowych kwestiach: ekonomicznych, światopoglądowych, społecznych i dotyczących ogólnej sytuacji politycznej w kraju, a zatem co de facto wyrażają - głęboko zakorzenione przekonania i uświadomione interesy czy raczej niezobowiązujący manifest sprzeciwu wobec aktualnego porządku politycznego.

Referat będzie więc próbą bliższego rozpoznania tej zależności, sformułowaną na podstawie wniosków z ogólnopolskiego ankietowego badania polskich studentów, którego głównym celem była diagnoza faktycznych poglądów osób deklarujących lewicowe, centrowe, bądź prawicowe orientacje ideologiczne.

W niniejszym wystąpieniu atutor skoncentruje się na scharakteryzowaniu funkcjonowania oraz działalności rad młodziezowych w okresie pandemii COVID-19 oraz wojna na Ukrainie.

Zarówno pandemia COVID-19 jak i wojna na Ukrainie zaburzyły normalne funkcjonowanie państwa. W czasie pandemii działalność spoęłcznych rad i komisji była mocno ogarniczona przez co wiele takich podmiotów nie prowadziło żadnej działalności. W niniejszym wystąpieniu autor dokona analizy działalności rad młodziezowych funkcjonujących w miastach wojewódzkich w okresie pandemii COVID-19. 

Drugą częścią wystąpienia będzie scharakteryzowanie działalnośći rad młodzieżowych w pierwszych tygodniach po wybuchu wojny na Ukrainie w 2022 r.