2022-09-22 14:30 - 16:30
IFA: 208
Wyzwania współczesnego państwa wobec pandemii. Pandemia w Europie Środkowej - studium przypadku. - cz. 2
Moderator/rzy:
prof. dr hab. Jolanta Itrich-Drabarek
Uniwersytet Warszawski
profesor zwyczajna, doktor habilitowana nauk społecznych, politolog, prodziekan ds.rozwoju, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 2016–2019 dyrektor Centrum Studiów Samorządu Terytorialnego i Rozwoju Lokalnego. Pracowała w administracji publicznej, m.in. jako doradca prezesa rady ministrów, wicedyrektor Biura Spraw Społecznych w Kancelarii Prezydenta RP, członek Rady Służby Cywilnej. Członek Rady Doskonałości Naukowej I kadencji.
Panel otwarty
Przedmiotem rozważań będzie państwo i społeczeństwo w pandemii, ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki Europy Środkowej. W panelu znajdą miejsce rozważania dotyczące poszukiwania odpowiedzi na pytania, czym są pandemie (kiedyś zarazy) dla polityki i filozofii polityki, zbadanie polityczno-prawnych ram podmiotów politycznych w walce z pandemią oraz przeanalizowanie zagrożeń i skuteczności podjętych działań przez współczesne państwo. Przedmiotem rozważań będą wszystkie podmioty polityczne, które: uczestniczyły w zapobieganiu i zwalczaniu skutków pandemii, brały udział w po stronie rządu w jej opanowaniu, protestach anty-restrykcyjnych i innych formach działań zbiorowych oraz były zaangażowane w politykę zbiorową jako przedstawiciele aparatu państwowego (policjanci, strażacy, politycy, pracownicy sektora publicznego, urzędnicy państwowi i dziennikarze mediów publicznych). Uczestnicy panelu podejmą próbę wyjaśnienia przyczyn i zasięgu popełnionej przemocy politycznej w czasach pandemii. Uczestnicy panelu podejmą próbę systematycznego określenia i wyjaśnienia zachowania podmiotów politycznych w różnych kontekstach dotyczących pandemii, zidentyfikowanie podobieństw i różnic między poszczególnymi państwami na przykładzie Europy Środkowej oraz określenia źródeł i wyników tych krytycznych cech.
Referaty:

dr Justyna G. Otto
Uniwersytet Warszawski
Pandemia w Europie Środkowej - reakcja z poziomu państwa czy z poziomu lokalnego? Czego Nas uczą historyczne doświadczenia?
opis
Cel referatu stanowi interpretacja reakcji na pandemię w nawiązaniu do historycznych doświadczeń Europy Środkowej.
Zarazy – epidemie i pandemie towarzyszą ludzkości od zawsze. Niektóre z nich przyczyniły się do głębokiego kryzysu imperiów, inne stanowiły okazję do nadrobienia dystansu cywilizacyjnego dzielącego społeczeństwa gorzej i lepiej rozwinięte. Zdaniem Wolfganga Reinharda cztery główne plagi nawiedzające społeczność europejską to: wojny zaborcze, wojny domowe, klęski głodu oraz właśnie epidemie. Zarazy wpływały nie tylko na historię tego regionu, kształtując ją, ale także na funkcjonowanie państw, ich instytucji, życie ludzi, całych społeczeństw i lokalnych wspólnot. W całej historii ludzkości epidemie i pandemie zasadniczo determinowały losy społeczeństw, rodzin i poszczególnych jednostek także tych Europy Środkowej.

dr Robert Miron Staniszewski
Uniwersytet Warszawski
Gospodarka polska w czasie pandemii COVID-19 spowolnienie czy regres?
opis
Celem referatu jest dokonanie diagnozy stanu polskiej gospodarki po przeszło dwóch latach trwania pandemii i próba oceny jej wpływu na sytuację przedsiębiorstw oraz konsumentów w tym polskich gospodarstw domowych.
Odniesieniem do analizy są m.in. takie zmienne jak: produkt krajowy brutto (PKB), inflacja CPI/ HICP, popyt krajowy, sprzedaż detaliczna towarów, stopa bezrobocia rejestrowanego, koniunktura konsumencka (BWUK, WWUK), koniunktura gospodarcza, postępowania upadłościowe, postępowania restrukturyzacyjne, likwidacja jednoosobowych działalności gospodarczych oraz rejestracja nowych przedsiębiorstw.
Ponadto w celu przeprowadzenia możliwie wielowymiarowej diagnozy stanu polskiej gospodarki autor zreferuje dodatkowe zmienne w tym m.in. Oxford Coronavirus Government Response Tracker (OxCGRT).
Problematyka poruszana w trakcie referatu została pogrupowana w cztery bloki tematyczne tj.:
- Restrykcyjność polityki rządu na poszczególnych etapach (falach) pandemii,
- Wpływ pandemii COVID-19 na kluczowe wskaźniki gospodarcze,
- Wpływ pandemii COVID-19 na wskaźniki dotyczące percepcji koniunktury gospodarczej oraz koniunktury konsumenckiej,
- Społeczna percepcja działań podejmowanych przez rząd Mateusza Morawieckiego w trakcie pandemii koronawirusa.

mgr Wojciech Mincewicz
Uniwersytet Warszawski
Rozwój Pieniądza Cyfrowego Banku Centralnego wobec pandemii koronawirusa: problemy i wyzwania
opis
Wraz z początkiem ogólnoświatowej pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 od 2020 roku stale rośnie zainteresowanie banków centralnych koncepcją Pieniądza Cyfrowego Banku Centralnego (Central Bank Digital Currency, CBDC). W opublikowanym w maju 2021 roku raporcie Narodowego Banku Polskiego autorzy, przytaczając badanie Banku Rozrachunków Międzynarodowych wskazują, że 86% spośród 65 ankietowanych banków centralnych na świecie deklarowało zainteresowanie wyemitowaniem własnego CBDC lub też rozpoczęło pracę nad jej wdrożeniem. Najbardziej zaawansowane programy rozwinięte zostały w Chinach, Szwecji czy Nigerii.
W trakcie wystąpienia autor w pierwszej kolejności przybliży koncepcję CBDC jako nowej formy pieniądza bankowego, odmiennej od gotówki i pieniądza dostępnego dla wybranych podmiotów. Następnie bazując na doświadczeniach już prowadzonych programów przez kolejne banki centralne, wskaże na istotne problemy i wyzwania związane z procesem jego wdrożenia. Zakończenie referatu, a zarazem punkt wyjścia do dyskusji panelowej stanowi pytanie: Czy CBDC jako pieniądz elektroniczny emitowany przez banki oparty na kryptografii i technologii blockchain stanowi kolejną formę pieniądza całkowicie wolną od materialnej postaci?
dr hab. Joanna Starzyk-Sulejewska
Uniwersytet Warszawski
Efektywność wybranych instytucji międzynarodowych w czasie pandemii COVID-19 - próba bilansu dotychczasowych działań.
opis
Wybuch pandemii COVID-19 na początku 2020 r. spowodował, że społeczność międzynarodowa stanęła przed niezwykle trudnym sprawdzianem spowodowanym przez zagrożenie i kryzys na niespotykaną od wielu dziesięcioleci skalę. W obliczu owego kryzysu nie tylko państwa, ale także instytucje międzynarodowe musiały dostosować do niego sposoby działania i reagowania, stając przed jednym z najpoważniejszych sprawdzianów efektywności swoich działań. Celem referatu jest dokonanie analizy efektywności zastosowanych do tej pory instrumentów i głównych form działania wybranych instytucji, międzynarodowych, takich jak WHO, UE i Grupa Wyszehradzka w zakresie walki z pandemią COVID-19.
W artykule przyjęto hipotezę główną oraz hipotezę pomocniczą. Hipoteza główna zakłada, że okres pandemii jest ważnym sprawdzianem efektywności funkcjonowania instytucji międzynarodowych oraz ich stosunków z państwami członkowskimi i innymi organizacjami międzynarodowymi, który wskazuje na potencjalne możliwości i problemy ich działania w trakcie podobnych kryzysów w przyszłości. W ramach hipotezy pomocniczej przyjęto, że w trakcie obecnego kryzysu spowodowanego pandemią organizacje międzynarodowe tylko częściowo spełniły rolę podmiotów zarządzających kryzysem i wspierających państwa członkowskie w tym zakresie. Weryfikacji wskazanych założeń służy kilka pytań badawczych, w tym m.in: W jakim stopniu w trakcie pandemii organizacje międzynarodowe wykorzystują swoje możliwości działania i są w stanie odgrywać efektywną rolę jako zarządzający kryzysem w skali globalnej, regionalnej lub subregionalnej (ONZ, WHO, UE, Grupa Wyszehradzka)?