2022-09-22 17:00 - 19:00

  IFA: 212

PROJEKTY W POLITYCE - POLITYKA W PROJEKTACH

Moderator/rzy:

dr Katarzyna Kobielska
Uniwersytet Wrocławski

dr Katarzyna Kobielska - starszy wykładowca w Instytucie Politologii Uniwersytetu Wrocławskiego w Zakładzie Badania Aktywności Politycznej i Społecznej. Od 20 lat zajmuje się funkcjonowaniem samorządności terytorialnej w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem lokalnych polityk publicznych. Dodatkowy obszar aktywności naukowej i dydaktycznej obejmuje problematykę zarządzania projektami społecznymi.

dr Andrzej Tadeusz Ferens
Uniwersytet Wrocławski

Pracuję na stanowisku starszego wykładowcy w Instytucie Politologii UWr. w Zakładzie Badania Aktywności Politycznej i Społecznej.

Panel otwarty

Projekt, jako fenomen wywodzący się z nauki organizacji i zarządzania, coraz śmielej przekracza granice między sektorem gospodarczym, a publicznym i społecznym. Za podwaliny podejścia projektowego na poziomie publicznym uznaje się amerykański program Marshalla z lat 40. i 50. Po latach doskonalenia zarządzania projektami, na szerszą skalę zaczęto wykorzystywać projekty w latach 90., co miało związek z polityką strukturalną Unii Europejskiej i poszerzaniem jej granic.  

Obecnie projekt, jako mechanizm zorganizowanego działania w sektorze publicznym, jest niemal powszechnie stosowany. Podejście takie wykorzystywane jest zarówno w politykach realizowanych w makroskali – na poziomie ponadnarodowym czy krajowym, jak i w wymiarze lokalnym. Wykorzystując wskazany mechanizm władze krajowe dokonują redystrybucji środków publicznych, wdrażając duże programy sektorowe. Polityka rozwoju jest implementowana poprzez projekty. Władze samorządowe realizują polityki lokalne uruchamiając projekty. Projekty są ważnym polem współpracy władz z przedstawicielami społeczeństwa. W przestrzeni badawczej zaobserwowano zjawisko „projektyzacji” lub „projektyfikacji” sektora publicznego, co świadczy zarówno o zmianie w zarządzaniu publicznym, jak i upolitycznieniu zjawiska jakim jest projekt. Projekty, jako swoisty kontekst i mechanizm procesów politycznych, obejmują m.in. szeroką przestrzeń przetargów politycznych, partycypacji społecznej, współpracy międzysektorowej, stanowią istotny zasób dla polityków sprawujących władzę.  

W ramach panelu pn. „Projekty w polityce – polityka w projektach” proponuje się szeroką, interdyscyplinarną debatę nad znaczeniem projektów w polityce. Pytania, na które będziemy poszukiwać odpowiedzi, to: Jakim zjawiskom politycznym towarzyszą projekty? Jakie funkcje spełniają w polityce publicznej i działalności politycznej? Czy i jak projekty są wykorzystywane w procesie sprawowania władzy? Jakie dysfunkcje systemu politycznego wywołują/obnażają projekty?

Referaty:

profil photo: Mariusz Sienkiewicz

dr hab. Mariusz Sienkiewicz
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Strategia rozwoju jako instrument zarządzania projektami na poziomie lokalnym

opis

Współcześnie planowanie strategiczne i strategie rozwoju stanowią istotną bazę formułowania projektów przez jednostki samorządu terytorialnego. Plany strategiczne określają kierunki interwencji, wytyczają ścieżkę działań władzy publicznej oraz wskazują możliwości finansowania różnych przedsięwzięć. Celem badań jest określenie znaczenia dokumentów strategicznych na różnych poziomach zarządzania publicznego (krajowy, regionalny, lokalny) w procesie planowania i realizacji projektów przez jednostki samorządu terytorialnego. Teza badań opiera się na założeniu, że samorząd lokalny z jednej strony nie w pełni wykorzystuje strategię rozwoju w efektywnym planowaniu i realizacji projektów, z drugiej zaś często podporządkowuje kierunki własnych działań planom strategicznym jednostek publicznych wyższego szczebla.

dr Andrzej Tadeusz Ferens
Uniwersytet Wrocławski

dr Katarzyna Kobielska
Uniwersytet Wrocławski

Między przyczyną a rezultatem. O różnych wymiarach polityczności projektów społecznych.

opis

Myślenie i działanie w kategoriach projektu towarzyszy ludzkości od zarania jej dziejów. We współczesnych warunkach mamy do czynienia z sytuacją w której termin ten jest ewidentnie nadużywany. Wszystko jest lub staje się projektem: nowa trasa koncertowa, model samochodu, seria wydawnictw, wystawa w muzeum czy impreza plenerowa. W wypowiedziach polityków obserwujmy podobną skłonność.  Projektem może być powołanie nowego ruchu politycznego, partii politycznej, kampania wyborcza czy propagandowa, określony program społeczno-polityczny czy koncept ideologicznej natury. W węższym sensie projektem politycznym staje się rozwiązanie legislacyjne, powołanie nowej instytucji publicznej czy nawet wybudowanie obiektu infrastrukturalnego. W przypadku podejścia stricte zarządczego można tę polityczność postrzegać jako mechanizm sprawowania władzy nad projektem (kierowanie) lub władzy w projekcie. Projekt staje się swoistą przestrzenią społeczną na której rozgrywa się w mikroskali mechanizm rywalizacji o władzę.

Głównym celem referatu jest próba uporządkowania zdefiniowanego w tytule zagadnienia z jednoczesnym opisem różnych jego wymiarów i aspektów. Punktem wyjścia dla prowadzonych przez nas rozważań jest określenie perspektywy polityczności zjawisk i procesów zarządzania projektami społecznymi jako pewnej ich kontekstowej lub relacyjnej właściwości. Śledząc poszczególne fazy procesu projektowego postaramy się wskazać na ich możliwe polityczne uwarunkowania i konsekwencje.  

dr Katarzyna Kobielska
Uniwersytet Wrocławski

Projekt społeczny jako przestrzeń rozwoju usług publicznych - słabe i mocne strony systemu

opis

Projekty społeczne stanowią istotny mechanizm kreowania oferty usług publicznych - zarówno w ich aspekcie ilościowym, jak i jakościowym czy innowacyjnym. Na przestrzeni ostatnich lat administracja publiczna świadcząca usługi publiczne - zarówno centralna, jak i samorządowa - poczyniła znaczące postępy jakościowe wdażąjąc rekomendowane przez właściwe struktury krajowe, jak i unijne standardy zarządzania sferą publiczną, dotyczące np. dostępności dla osób z niepełnosprawnościami czy usprawnienia zinstytucjonalizowanego systemu rozwiązywania sporów  (poprzez profesjonalizację systemu organizacji i świadczenia mediacji). Projekty tego rodzaju znacząco przyczyniły się do poprawy jakości życia niektórych kategorii odbiorców/użytkowników, skutkując profesjonalizacją służb świadczących określonego rodzaju usługi - także tych funkcjonujących pozasystemowo (jak organizacje społeczne). Zarazem jednak, istotny kontekst ujawnionych pozytywnych skutków, stanowią dysfunkcje towarzyszące procesom implementacji projektów, ujawniające się w postaci takich zjawisk, jak centralizacja, nepotyzm, klientelizm i inne. 

Proponowane wystąpienie zostanie przygotowane jako analiza systemu implementacji projektów społecznych finansowanych (współfinansowanych) ze środków UE oraz zjawisk dysfunkcyjnych, zachodzących w procesie redystrybucji zasobów finansowych i organizacyjnych odzwierciedlajacych realia sprawowania władzy, na podstawie materiałów źródłowych związanych z organizacją systemu wsparcia "unijnego".  

dr Małgorzata Madej
Uniwersytet Wrocławski

Projekty jako narzędzie oddziaływania ruchu kobiecego w Polsce w XXI w.

opis

Współczesne badania nad ruchami społecznymi obejmują szeroki zakres zagadnień. Dotyczą zarówno kształtowania się, tożsamości, działalności, rozwoju, oddziaływania, sukcesów i upadków, jak instrumentarium ruchów, które ewoluuje wraz ze zmieniającymi się możliwościami, dostępnością narzędzi i oczekiwaniami członków ruchu lub ich adresatów. Również ruch kobiecy w Polsce w XXI w. sięga po nowoczesne i nieoczywiste narzędzia, aby przyczynić się do realizacji fundamentalnych celów. Ruch ten obejmuje wiele zróżnicowanych organizacji i grup, których aktywność przejawia się w różnych formach. Narzędzia oddziaływania na społeczeństwo mogą odwoływać się nie tylko tradycyjnego repertuaru, środków cyfrowych i internetowych. W polskim ruchu kobiecym stosowane jest bardzo szerokie spektrum środków: od publicznych demonstracji, działań performatywnych w przestrzeni publicznej poprzez aktywność publicystyczną i naukową po inicjatywy promocyjno-edukacyjne i samopomocowe w społecznościach lokalnych. Szczególnie w tym ostatnim obszarze istotną rolę odgrywają projekty i zarządzanie projektowe. W zależności od skali i zakresu, projekty często pozwalają na doskonalsze przystosowanie podejmowanych inicjatyw do potrzeb określonej i starannie zdefiniowanej grupy docelowej, a także na wykorzystanie możliwości dostępnych realizującej projekt grupie/organizacji. Forma projektowa może także ułatwić uzyskanie dofinansowania planowych przedsięwzięć.

            Referat będzie próbą odpowiedzi o znaczenie projektów dla organizacji kobiecych w Polsce. Podejmie takie pytania, jak: jakim celom służą realizowane projekty, w jaki sposób wpisują się w ogólne postulaty ruchu, jakie działania są podejmowane i na rzecz jakich grup, a także w jaki sposób projekty są finansowane i na jakie napotykają bariery. Będzie oparty na wywiadach przeprowadzonych z działaczkami i działaczami organizacji kobiecych i instytucji finansujących projekty realizowane przez takie organizacji.

dr hab. Piotr Grabowiec
Uniwersytet Wrocławski

Projekt ideologiczny jako swoisty przykład projektu społecznego na przykładzie idei post-człowieka

opis

Zarówno transhumanizm, jak i posthumanizm w projektowaniu post-człowieka dostrzegają nadzieję na doskonały świat, jaki możemy osiągnąć w niedalekiej przyszłości dzięki rozwojowi bio-technologii czy genetyki.  Ważne wydają się pytania jakie stawia Francis Fukuyama: „Kim będzie postczłowiek? Co się stanie z podmiotowością? Jak będą wyglądać relacje społeczne? Czy będzie to Nietzscheański nadczłowiek, który udoskonalając się i odrzucając tradycję, sam kształtuje siebie, lecz traci więź ze społeczeństwem? Czy biotechnologia i genetyka nie wytworzą nowych form opresji społecznych związanych z podziałem na tych, którzy będą mieli do niej dostęp, i tych, którzy znajdą się poza jej zasięgiem”. Stąd rodzi się kolejne pytanie o polityczny czy ściślej biopolityczny wymiar posthumanizmu i transhumanizmu oraz  szerzej, o zagrożenie jakie dla przyszłości człowieka i ludzkiej cywilizacji niesie to, co Chantal Delsol nazywa ciągłą potrzebą emancypacji, jaka towarzyszy człowiekowi nowożytności, w tym przypadku, emancypacji od właściwości biologicznych własnego gatunku. Projekt post-człowieka w przypadku posthumanizmu to również projekt nowej metafizyki, która prowadzi do zoecentrycznego rozumienia świata, w duchu nowego materializmu i  anty-antropocentryzmu.