2022-09-22 11:00 - 13:00

  WPAiE: 202 D

Niezakończone konflikty na Bliskim Wschodzie - cz. 2

Moderator/rzy:

profil photo: Fuad Jomma

dr hab. Fuad Jomma, prof. US
Uniwersytet Szczeciński

Fuad Jomma, profesor w Zakładzie Badań nad Migracjami i Ruchami Społecznymi Instytutu Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Szczecińskiego. Specjalizuje się w zagadnieniach związanych z Bliskim Wschodem. Prowadzi badania nad przemianami politycznymi w Syrii oraz zróżnicowaniem społeczeństwa syryjskiego pod względem wyznania, pochodzenia etnicznego i narodowości. Jego działalność naukowa dotyczy także Kurdów, co ma związek z pochodzeniem autora.

Panel otwarty

Bliski Wschód jest regionem, w którym od lat toczy się wiele konfliktów i wojen. Ich podłożem są czynniki polityczne, ekonomiczne, religijne, narodowe i etniczne. Destabilizacja w tym obszarze pociąga za sobą skutki, które odczuwane są przede wszystkim przez państwa europejskie. Dotyczy to szczególnie wzrostu przepływów migracyjnych i zagrożenia terrorystycznego, co przekłada się na obniżenie bezpieczeństwa państw i jego obywateli.Do swojego panelu chciałbym zaprosić osoby, które w swoich wystąpieniach dokonałyby analizy tychże konfliktów i jednocześnie wskazały możliwości wyjścia z trudnej sytuacji. Ponadto prelegenci mogliby skupić się także na wpływie państw spoza tego regionu na podtrzymanie istniejących tam konfliktów.

Referaty:

dr hab. Marcin Szydzisz
Uniwersytet Wrocławski

Konflikt izraelsko-palestyński - niekończąca się historia

opis

Celem wystąpienia jest nie tylko opisanie głównych przyczyn przez które konflikt izraelsko-palestyński wydaje się nierozwiązywalny ale również pokazanie współczesnego ich znaczenia i wpływu na dynamikę sporu.

Zainicjowany w latach 90-tych tamtego wieku proces pokojowy dawał nadzieję na zakończenie jednego z najstarszych konfliktów na Bliskim Wschodzie. Jednak fiasko negocjacji w Camp David oraz wybuch Intifady Al-Aksa pokazały, że  porozumienie między Izraelczykami a Palestyńczykami nie jest możliwe. Kwestia osadnictwa żydowskiego na Zachodnim Brzegu, status prawny Jerozolimy czy problem uchodźców palestyńskich to wprawdzie najważniejsze, choć nie wszystkie, powody załamania się rozmów. Zabrakło  też determinacji politycznej stron prowadzących dialog oraz jasnego i czytelnego wsparcia świata dla idei porozumienia między zwaśnionymi narodami. Dziś wydaje się, że wspomniane najważniejsze kwestie sporne jeszcze wyraźniej dzielą zwaśnione strony.

Jerozolima - miasto pokoju - wciąż pozostaje przestrzenią konfliktu.

dr hab. Dariusz Wybranowski, prof. US
Uniwersytet Szczeciński

Oblężenie Kobane (wrzesień 2014- styczeń 2015) i jego finał jako punkt zwrotny w wojnie z Państwem Islamskim ? Przyczynek do konfliktu we współczesnej Syrii

opis

Wystąpienie będzie dotyczyć ważniejszych epizodów związanych z oblężeniem miasta Kobane w północnej Syrii w latach 2014- 2015, atakowanego przez siły ISIS/ISIL, a bronionego przez Kurdów. Wśród problemów prezentowanych przez autora znajdzie się stosunek sił walczących stron i charakterystyka znaczenia strategicznego regionu Rojava oraz celów politycznych Państwa Islamskiego. Główną tezą w referacie jest to, że klęska armii Kalifatu w bitwie o Kobane stanowiła punkt zwrotny w zatrzymaniu przez siły kurdyjskie ekspansji Państwa Islamskiego w kierunku Morza Sródziemnego  i pogranicza syryjsko- tureckiego. Celem autora jest ukazanie bilansu kilkumiesięcznych krwawych zmagań o miasto i analiza innych przyczyn zatrzymania ofensywy Państwa Islamskiego w 2015 roku

profil photo: Fuad Jomma

dr hab. Fuad Jomma, prof. US
Uniwersytet Szczeciński

Przyszłość Kurdów w państwie syryjskim

opis

W swoim wystąpieniu chciałbym skupić się na przyszłości Kurdów i ich roli w państwie syryjskim. Główną uwagę skupię na projekcie Autonomicznej Administracji Północnej i Wschodniej Syrii oraz zaproponowanych rozwiązań prawnych dla tego regionu. Ponadto chciałbym przeanalizować czynniki zewnętrzne i wewnętrzne mające wpływ na przyszłość największej mniejszości narodowej w Syrii. Wśród pierwszych istotną rolę odgrywać będzie stanowisko Turcji, Rosji i USA. Z kolei do elementów wewnętrznych mających wpływ na rozwój wydarzeń będzie miało utrzymanie się Baszara al-Asada na stanowisku prezydenta, jak również wypracowanie spójnego stanowiska przez Kurdów, którzy są podzieleni i zbudowanie konstruktywnej opozycji antyrządowej. W mojej ocenie Kurdowie stają przed bezprecedensową sytuacją, w której wraz z zakończeniem wojny będą mogli stać się ,,języczkiem uwagi” różnych opcji politycznych.   

dr Agnieszka Syliwoniuk-Wapowska
Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Katarski kryzys dyplomatyczny (2017–2021) a przemiany ładu międzynarodowego w Zatoce Perskiej

opis

W 2017 roku Arabia Saudyjska, Bahrajn, Egipt oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie nałożyły na Katar blokadę lądową, morską i powietrzną, wysuwając pod jego adresem oskarżenia m.in. o wspieranie terroryzmu. W zamian za przywrócenie transportu do/z Kataru państwa blokującego kwartetu zażądały od władz w Ad-Dausze spełnienia trzynastu warunków. Ultimatum nie zostało przyjęte jako godzące w suwerenność Kataru. Kryzys został zażegnany w 2021 roku, pozostawiając jednak widoczną rysę na wzajemnych relacjach pomiędzy arabskimi monarchiami Zatoki.

Katarski kryzys dyplomatyczny stanowi interesujący przykład konfliktu, który nie miał wymiaru militarnego, jednak w sposób bezpośredni wpłynął na pozamilitarne aspekty bezpieczeństwa Kataru oraz innych państw regionu. Wydarzenie to stanowiło odzwierciedlenie napięć politycznych systematycznie narastających w relacjach pomiędzy państwami Zatoki oraz wpłynęło na kształt obecnych stosunków pomiędzy nimi, jak również na regionalny układ sił. Kryzys pozostawił ślad na funkcjonowaniu Rady Współpracy Arabskich Państw Zatoki. W tym świetle warto dodać, że Kuwejt i Oman nie opowiedziały się po żadnej ze stron konfliktu, zgłaszając swoją gotowość do podjęcia mediacji.

Należy też podkreślić, że jednym z czynników skłaniających skonfliktowane państwa do nawiązania dialogu była konieczność podjęcia współpracy na rzecz zapobiegania szerzeniu się pandemii Covid-19 w regionie oraz zwalczania jej konsekwencji. Ponadto, nieugięta postawa Kataru oraz jego odpowiedź na blokadę – obejmująca m.in. redefinicję polityki gospodarczej, dywersyfikację szlaków handlowych czy zastosowanie nowych, zaawansowanych technologicznie rozwiązań w rolnictwie – ukazały stosunkowo niską skuteczność działań podjętych przez koalicję państw blokujących.