2022-09-23 11:00 - 13:00

  IFA: 211

Przywództwo polityczne kobiet w XXI wieku. Czy nadal musimy przebijać szklany sufit?

Moderator/rzy:

dr Katarzyna Domagała
Uniwersytet Wrocławski

prof. dr hab. Agnieszka Kasińska-Metryka
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Politolożka, badaczka przywództwa politycznego, problemów społeczno-politycznych współczesnej Hiszpanii oraz komunikowania interpersonalnego.

Panel otwarty

Udział kobiet w życiu politycznym, będący niezbędnym elementem współczesnych demokracji, jednocześnie stanowi wyzwanie dla historycznie wypracowanych mechanizmów systemowych i politycznych (Barnes & Holman 2020). Na przestrzeni ostatnich dwóch dekad kobiety poczyniły znaczące postępy w polityce wyborczej, obejmując kluczowe stanowiska przywódcze na poziomie międzynarodowym i krajowym (Jalalzai & Krook 2010), a także uzyskały liczniejszą reprezentację w parlamentach (O’Brien & Rickne 2016). Choć teoretycy przeprowadzili wiele badań dotyczących roli płci w przywództwie politycznym (Alder 1996; Brzezińska 2020; Bullough et al. 2012; Campus2013; Kasińska-Metryka 2013, 2015; Sekuła 2011; Żukiewicz 2022), w debacie naukowej wciąż pozostaje przestrzeń dla kontynuowania wielowymiarowej dyskusji, poruszającej szereg aspektów omawianego zjawiska. Potrzeba ta jest szczególnie widoczna w dobie pandemii, kiedy to efektywne zarządzanie kryzysowe stało się kluczowym wyzwaniem dla przywódczyń i przywódców politycznych na całym świecie (Aldrich & Lotito 2020; Johnson & Williams 2020).

Panel stanowić będzie okazję do podzielenia się wnioskami z prowadzonych badań oraz wymiany poglądów dotyczących wyzwań jakie stoją przed przywództwem politycznym kobiet na świecie.

Zapraszamy badaczki i badaczy do zaprezentowania wyników badań  ilościowych,  jakościowych oraz mieszanych w ramach następujących obszarów badawczych:

  1. Przywództwo polityczne kobiet na poziomie międzynarodowym, krajowym i lokalnym.
  2. Przywództwo polityczne kobiet w ujęciu historycznym.
  3. Przywództwo polityczne kobiet w dyskursach wyborczych.
  4. Media wobec tematyki przywództwa politycznego kobiet i praw kobiet.
  5. Formy dyskryminacji politycznej oraz działania im zapobiegające.
  6. Przywództwo polityczne kobiet w dobie pandemii.

Mając na uwadze pluralizm metodologiczny i tematyczny, pragniemy podkreślić, że zaproponowany katalog ma charakter otwarty. Zachęcamy również do nadsyłania abstraktów koncentrujących się na pokrewnej tematyce.

Referaty:

dr Barbara Kijewska
Uniwersytet Gdański

Analiza zajwiska przemocy wobec polityków na polskim twitterze

opis

Wzrost uczestnictwa kobiet w życiu politycznym w ostatnich dekadach zaowocował badaniami wyjaśniającymi w jaki sposób obecność (lub nieobecność) kobiet zmienia formę, charakter i treść polityki. Jednakże wciąż brakuje perspektywy genderowej, zwłaszcza w kwestii relacji między uczestnictwem w życiu politycznym a przemocą. Przemoc polityczna narusza prawa człowieka, utrudnia rozwój, konsolidację i rozkwit demokracji oraz podkopuje relacje uczciwości i zaufania, na których opierają się dobre rządy. Badania nad przemocą polityczną odnoszą się głównie do fizycznych napaści, skupiając się na konfliktach lub zmianach reżimów szczególnie wobec mężczyzn. Celem wystąpienia jest przedstawienie wyników badań nad przemocą semiotyczną wobec polskich politków na Twitterze. 

dr Julia Trzcińska
Uniwersytet Wrocławski

Uramowienie kobiet i ich praw w debacie publicznej - polski Twitter a kwestia aborcji

opis

Wystąpienie będzie miało na celu przedstawienie najważniejszych ram pojawiających się w dyskusji na temat aborcji na polskim Twitterze. Opierając się na wcześniejszych badaniach dotyczących dyskursu publicznego w Polsce, występienie osadzone będzie w kontekście historycznym. Szczegółowa analiza zebranych danych (tweetów) wykazała, że sfera publiczna w Polsce jest niezmiennie spolaryzowana i silnie upolityczniona. Omawiając wyniki, postaram się wykazać, że kluczowe znaczenie ma nie tylko dalsza analiza ram dominujących w debacie publicznej, ale także lepsze zrozumienie wykorzystywanych w tym celu platform i postrzeganie ich jako miejsc dyskursywnych ze szczególnym językiem (platform vernacular) i zasadami (platform affordances). Prezentowane badanie koncentruje się na dyskusji, która toczyła się na Twitterze od 20 października do 15 listopada 2020 roku.

dr Weronika Górnicka
---------------

Spadkobierczynie chaosu. Kryzysowe uwarunkowania przywództwa politycznego kobiet w Hiszpanii

opis

Eksploracja problematyki związanej z przywództwem politycznym kobiet w Hiszpanii stanowi nie tylko interesujące poznawczo zadanie, lecz wynika ze znaczenia bieżących procesów, zachodzących w tym państwie. Zawarty w tytule problem badawczy: „W jaki sposób sytuacje kryzysowe warunkują przywództwo polityczne kobiet w Hiszpanii?” można bowiem rozpatrywać na trzech płaszczyznach. Pierwsza z nich nawiązuje bezpośrednio do systematycznej zmiany postrzegania oddziaływania kobiet na politykę, która zachodzi w ramach przekształceń porządku politycznego, zapoczątkowanych w 2011 roku. Druga odnosi się do obejmowania przywództwa w partiach politycznych na skutek wystąpienia w ich ramach sytuacji kryzysowych. Trzecia natomiast wiąże się z wykorzystywaniem przez kobiety kryzysów do wzmacniania swoich pozycji w strukturach systemu politycznego. Tym samym analizowany problem uwzględnia zjawiska i wydarzenia, których znaczenie może mieć elementarny wpływ na dalsze kształtowanie i funkcjonowanie ładu politycznego w Hiszpanii. 

mgr Aleksandra Polak
Uniwersytet Warszawski

Zróżnicowanie w deskryptywnej reprezentacji kobiet w Parlamencie Europejskim pomiędzy państwami członkowskimi UE: badanie porównawcze

opis

Parlament Europejski (PE) bywa określany jako orędownik równości płci w Europie - zarówno ze względu na wyraziste poparcie dla praw kobiet, jak i relatywnie wysoką liczbę zasiadających w nim posłanek. Od pierwszych wyborów w 1979 r. odsetek posłanek w PE utrzymuje się na poziomie wyższym niż odsetek parlamentarzystek w izbach narodowych parlamentów. Niezagregowana analiza ujawnia jednak znaczne różnice w reprezentacji kobiet z poszczególnych państw członkowskich w PE. Jak wynika z istniejących badań, różnice te nie mogą być wytłumaczone modelami stosowanymi do wyjaśniania reprezentacji politycznej kobiet na szczeblu parlamentów narodowych.

Celem artykułu jest próba wyjaśnienia różnic w deskryptywnej reprezentacji kobiet w PE pomiędzy państwami członkowskimi UE w oparciu o analizę zestawu zmiennych, które w poprzednich badaniach zostały uznane za potencjalnie istotne, ale nie zostały jeszcze przetestowane empirycznie dla wszystkich 27 państw UE. Badanie z zastosowaniem analizy regresji opiera się na danych z wyborów do PE w latach 2004, 2009, 2014 oraz 2019 i ma na celu odpowiedź na następujące pytania badawcze:

  • Jakie czynniki stoją za zróżnicowaniem w odsetku kobiet wybieranych do Parlamentu Europejskiego z poszczególnych państw członkowskich?
  • Jaka jest rola krajowych partii politycznych w wyborze kobiet do Parlamentu Europejskiego?
    • Czy pozycja partii politycznej na spectrum lewica-prawica, poglądy na wartości społeczne i kulturowe oraz stanowisko w sprawie integracji europejskiej mają wpływ na odsetek kobiet wybieranych z tych partii do Parlamentu Europejskiego?
    • Czy wewnętrzne regulaminy partii, struktury i procedury wyboru kandydatów mają wpływ na równowagę płci w reprezentacji tych partii w PE?
  • Czy ordynacja wyborcza ma wpływ na odsetek kobiet zdobywających mandat w wyborach do Parlamentu Europejskiego?
  • Czynniki z którego poziomu - narodowego czy wewnątrzpartyjnego - są istotniejsze dla poziomu reprezentacji kobiet w PE?
profil photo: Monika Cukier-Syguła

mgr Monika Cukier-Syguła
Uniwersytet Śląski w Katowicach

Kobiety w lokalnych strukturach władzy – studium przypadku samorządowych elit politycznych miast na prawach powiatu w województwie śląskim

opis

Prekursorem badań nad lokalnymi elitami politycznymi został uznany niewątpliwie Floyd Hunter. Właśnie temu badaczowi zawdzięczamy pierwsze empiryczne badania koncentrujące się na elicie władzy. Zaprezentowany przez uczonego reputacyjno-elitystyczny model analizy lokalnej struktury władzy miał na celu skonfrontowanie relacji między tymi którzy rządzą i tymi, którzy są rządzeni. Badania dotyczące składu oraz wymienialności elity politycznej stały się kanonem oraz inspiracją dla wszystkich późniejszych analiz obejmujących lokalne elity polityczne.

Przedmiotem wystąpienia będzie zaprezentowanie wyników badań dotyczących samorządowych elit politycznych miast na prawach powiatu w województwie śląskim po wyborach 2018 roku. Szczególną uwagę autorka prezentacji pragnie poświęcić zagadnieniu cyrkulacji elity politycznej z punktu widzenia uczestnictwa kobiet w lokalnych strukturach władzy. A także odpowiedzieć na następujące pytania badawcze:

  1.  Jaki jest poziom wymiany lokalnych elit politycznych w analizowanych miastach?
  2.  Jaka jest struktura socjodemograficzna badanych elit politycznych?
  3. Jakie czynniki decydują o awansie członków elity politycznej?
  4. Jakie są powody niższej reprezentacji kobiet w strukturach władzy lokalnej?

Wyniki prezentowanych danych stanowią część badań empirycznych przeprowadzonych w 19 miastach na prawach powiatu w województwie śląskim  za pomocą samodzielnie przygotowanego kwestionariusza ankiety. Badanie trwało cztery miesiące, od października 2019 roku do stycznia 2020 roku. Kierując się kryterium pozycyjnym wyodrębnienia elit oraz celowym doborem próby we wskazanych miastach, autorka wystąpienia przebadała członków rad miast na prawach powiatu oraz prezydentów tychże miast. Badanie przebiegało odrębnie dla każdej z grup oraz dla każdego miasta i odbywało się w obecności autorki. Po przeprowadzeniu badania autorka dokonała technicznej procedury kodowania danych oraz stworzyła własną bazę na potrzeby dalszych analiz statystycznych, których wyniki pragnie zaprezentować.